1. Đại cương:
Rối loạn tuần hoàn não (hay còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não) bao gồm một loạt các tình trạng ảnh hưởng đến các mạch máu và tuần hoàn trong não. Khi các mạch máu đến não bị tắc nghẽn, dị dạng hoặc chảy máu, quá trình lưu thông máu sẽ bị gián đoạn, gây giảm lưu lượng máu lên não. Hậu quả là oxy và các dưỡng chất không còn đến được mô não, dẫn đến các tế bào não bị tổn thương.
2. Nguyên nhân:
Thiếu máu hồng cầu hình liềm: có thể gây ra các rối loạn tuần hoàn não liên quan với các tế bào máu có hình dạng không đều. Tế bào máu hình liềm dễ tạo máu đông hơn so với tế bào máu bình thường và làm cản trở lưu lượng máu đến não.
Mạch máu bị đè nén: có thể gây cản trở các động mạch mang oxy đến não dẫn đến các rối loạn tuần hoàn não. Khối u là một trong những nguyên nhân gây ra đè nén mạch máu.
Nhịp nhanh thất: là biểu hiện của một loạt các rối loạn nhịp tim, có thể làm cho tim ngừng đập hoàn toàn dẫn đến sự ngưng chảy của dòng oxy. Hơn nữa, các rối loạn nhịp tim có thể làm hình thành các cục máu đông dẫn đến tình trạng thiếu oxy ở các bộ phận cơ thể.
Tắc nghẽn động mạch do tích tụ mảng xơ vữa: có thể dẫn đến thiếu máu cục bộ. Ngay cả một lượng nhỏ các mảng xơ vữa cũng có thể thu hẹp dòng chảy, làm cho khu vực đó dễ hình thành cục máu đông. Máu đông lớn có thể gây ra thiếu máu do nó cản trở sự lưu thông của máu.
Đau tim: có thể gây ra các rối loạn tuần hoàn não do mối liên hệ giữa đau tim và huyết áp thấp. Huyết áp quá thấp thường là tình trạng thiếu oxy ở các mô. Nhồi máu cơ tim không được điều trị có thể làm chậm lưu thông máu và làm máu đông, cản trở sự lưu thông của máu đến não hoặc các cơ quan chính khác. Huyết áp quá thấp cũng có thể do dùng thuốc quá liều và phản ứng với thuốc.
Dị tật tim bẩm sinh: có thể gây ra thiếu máu do sự hình thành và liên kết động mạch chưa hoàn chỉnh. Những người bị bệnh tim bẩm sinh cũng có thể dễ bị huyết khối.
3. Đối tượng nguy cơ cao:
Là những người mắc các bệnh như:
– Cholesterol cao
– Bệnh tim
– Xơ vữa động mạch
– Tiền sử gia đình mắc bệnh tim
– Bệnh đái tháo đường
– Béo phì
– Hút thuốc lá, uống rượu.
4. Triệu chứng:
Đau đầu: Đây là triệu chứng xuất hiện sớm nhất và thường gặp nhất khi bị rối loạn tuần hoàn não, chiếm khoảng 90% người bệnh. Cơn đau có tính chất lan tỏa, co thắt hoặc khu trú ở vùng chẩm gáy, trán.
Chóng mặt: Bạn có thể có cảm giác loạng choạng khi đi hoặc đứng. Một số người có thể cảm thấy xây xẩm, hoa mắt, tối sầm mặt lại, mất thăng bằng, đặc biệt là khi thay đổi tư thế đột ngột.
Dị cảm: Cảm giác không thật, bất thường do bạn tự cảm thấy như tê bì ở đầu ngón tay, ngón chân, tay chân, có cảm giác kiến bò,…
Rối loạn giấc ngủ: bạn có thể bị mất ngủ, ngủ không sâu giấc, suy giảm chất lượng giấc ngủ.
Rối loạn về sự chú ý: giảm sự chú ý, hay đãng trí hoặc chỉ chú ý đến một việc mà không còn phù hợp với hoàn cảnh lúc đó.
Rối loạn về cảm xúc: dễ cáu giận, tủi thân, xúc động, không kiềm chế được.
Rối loạn trí nhớ: suy giảm trí nhớ, chóng quên.
Triệu chứng khác: Ù tai, giảm thính lực một bên hay cả hai bên thoáng qua, hội chứng tiền đình, buồn nôn và nôn…
5. Biến chứng:
– Đột quỵ: gây nguy cơ tử vong rất cao, lên đến 50%. Không chỉ vậy, bệnh có thể để lại những di chứng vô cùng nặng nề cho người sống sót như tình trạng liệt nửa người, mất trí nhớ, không nói được, bại não.
– Phù não
– Rối loạn tuần hoàn não khiến máu trong não không lưu thông, có thể dẫn tới tích tụ nước trong não bộ làm tăng thể tích của não và gây phù não.
– Xuất huyết não
Xuất huyết khiến cho các bộ phận xung quanh não bị mất nguồn cung cấp oxy từ máu. Tình trạng này làm não tổn thương và có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời
-Thiếu oxy não
Thiếu oxy não là tình trạng một phần của não không nhận đủ lượng oxy cần thiết do máu không lên được não hoặc oxy trong máu không đủ ngay cả khi lưu lượng máu lên não bình thường. Người thiếu oxy não thường có biểu hiện mơ màng, hay nhầm lẫn. Nếu không xử trí kịp thời người bệnh có thể rơi vào trạng thái hôn mê và tử vong ngay sau đó.
-Động kinh
Người bị rối loạn tuần hoàn não kéo dài có thể gây ra động kinh với các biểu hiện như co giật, mất ý thức, suy giảm trương lực cơ,…
6. Điều trị:
Hầu hết các trường hợp rối loạn tuần hoàn não sẽ được điều trị bằng thuốc thích hợp. Các loại thuốc điều trị này có thể được chia làm 4 nhóm chính gồm:
Thuốc cải thiện tuần hoàn não.
Thuốc hạ huyết áp.
Thuốc giảm đau đầu.
Thuốc chống đông máu và kết tập tiểu cầu.
7. Phòng bệnh:
Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế ăn thịt mỡ động vật, nhất là phần da, nội tạng động vật, bổ sung đạm bằng cá, các loại đậu, sữa, ăn nhiều rau củ, vitamin và khoáng chất.
Tập luyện thể dục thường xuyên: Tham gia các hoạt động ngoài trời như đi bộ nhanh, chạy bộ, đạp xe,… Bạn nên tập luyện 30 ‐ 40 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần để có hiệu quả tốt nhất.
Tham gia một số hoạt động văn hóa và thể thao, như ca hát, khiêu vũ và quần vợt, để tăng cường hoạt động tư duy của não bộ.
Duy trì cân nặng phù hợp, kiểm soát mức cholesterol trong máu.
Không sử dụng rượu, bia, hút thuốc lá hay dùng các chất kích thích khác.
Hạn chế tình trạng stress, căng thẳng kéo dài, nghỉ ngơi hợp lý, tránh xúc động và mệt mỏi quá mức.
Theo dõi chặt chẽ các bệnh lý nguy cơ như tăng huyết áp, bệnh đái tháo đường,…
Kiểm tra sức khỏe định kỳ.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
2.https://hellobacsi.com/benh-nao-he-than-kinh/van-de-nao-than-kinh/roi-loan-tuan-hoan-nao/
3.
” https://omron-yte.com.vn › 11305-roi-loan-tuan-hoan-.