1. Đại cương:
Viêm tai giữa là tình trạng tai giữa (khu vực phía sau màng nhĩ) bị nhiễm trùng gây sưng, đau, sốt, chảy dịch. Viêm tai giữa có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi song phổ biến nhất là trẻ em từ 6-36 tháng tuổi do cấu trúc tai chưa phát triển hoàn chỉnh, miễn dịch yếu.
Có hai dạng chính là viêm tai giữa cấp tính và viêm tai giữa có dịch tiết.
Viêm tai giữa cấp là sự viêm nhiễm dai dẳng ở tai giữa. Bệnh này có thể là nguyên nhân đang xảy ra làm tổn thương tai giữa và màng nhĩ, tổn thương kéo dài có thể làm chảy dịch liên tục qua lỗ thủng màng nhĩ.
Viêm tai giữa có dịch tiết là tình trạng tai giữa có dịch không nhiễm trùng trong hơn ba tháng. Bệnh thường không có các triệu chứng cơ năng rõ ràng, đôi khi người bệnh chỉ có cảm giác đầy nặng tai.
Các dạng trên đều có thể liên quan đến tình trạng khiếm thính ở bệnh nhân. Mất thính lực trong viêm tai giữa có dịch tiết do bệnh kéo dài, có thể ảnh hưởng đến khả năng học ở trẻ mắc bệnh. Hiện tượng viêm tai giữa cấp tính có thể chuyển dần thành viêm tai giữa có mủ, chảy mủ hoặc thanh dịch nếu không có biện pháp xử lý đúng cách.
2. Nguyên nhân:
– Thường do viêm nhiễm như: viêm mũi họng, viêm xoang, viêm Amidan, viêm VA…
– Ngoài ra còn có thể do chấn thương áp lực gây thủng màng nhĩ, nhét bấc mũi sau để quá lâu, viêm ở vòm mũi họng, thoái hóa đuôi cuốn mũi dưới dẫn đến tắc vòi nhĩ, thậm chí xì mũi không đúng cách cũng gây viêm tai giữa.
3. Đối tượng nguy cơ cao:
Ngoài trẻ từ 6-36 tháng tuổi thì viêm tai giữa còn thường gặp ở các trường hợp sau:
– Trẻ sử dụng núm vú giả
– Trẻ đi nhà trẻ
– Trẻ bú bình
– Người tiếp xúc với mức độ ô nhiễm không khí cao
– Trải qua những thay đổi về độ cao
– Trải qua những thay đổi trong khí hậu, nhất là vùng khí hậu lạnh
– Bị cảm lạnh, cúm, viêm xoang hoặc nhiễm trùng tai gần đây
– Dị tật bẩm sinh vùng mũi họng làm tăng nguy cơ viêm tai giữa
4.Triệu chứng
Các triệu chứng thực thể của viêm tai giữa cấp bao gồm màng nhĩ phồng hoặc không di động khi bơm khí vào tai, dịch chảy ra từ tai (không liên quan đến viêm ống tai ngoài).
Viêm tai giữa ở trẻ nhỏ thường biểu hiện bằng các triệu chứng sau:
– Trẻ sốt, thường là sốt cao 39 – 40 độ C, quấy khóc nhiều, bỏ bú, kém ăn, nôn trớ, co giật.
– Nếu là trẻ lớn, sẽ kêu đau tai, còn trẻ nhỏ chỉ biết lắc đầu, lấy tay dụi vào tai.
– Rối loạn tiêu hóa: Trẻ đi ngoài lỏng, nhiều lần, xuất hiện gần như đồng thời với triệu chứng sốt.
Các em bé có triệu chứng sốt không rõ nguyên nhân, tiêu chảy và nôn đều phải được khám kỹ càng về tai mũi họng để có thể phát hiện sớm được bệnh viêm tai giữa cấp.
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, vài ngày sau (2-3 ngày) bệnh sẽ tiến triển sang giai đoạn vỡ mủ do màng tai bị thủng, mủ tự chảy ra ngoài qua lỗ tai với các biểu hiện sau:
– Trẻ đỡ sốt, bớt quấy khóc, ăn được, ngủ được.
– Hết rối loạn tiêu hóa, đi ngoài trở lại bình thường.
– Không kêu đau tai nữa.
Thực ra lúc này bệnh không thuyên giảm mà bắt đầu chuyển sang giai đoạn mạn tính, với dấu hiệu rất quan trọng là chảy mủ tai.
Nếu vẫn không được điều trị bệnh sẽ diễn biến thành viêm tai giữa mạn tính hoặc viêm tai – xương chũm mạn tính, cùng với nguy cơ biến chứng có thể xảy ra vào bất kỳ lúc nào.
5. Biến chứng:
Nếu như con người chủ quan và không điều trị bệnh sớm, chúng ta sẽ gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nghe về sau.
Trong đó, người bệnh có nguy cơ bị thủng màng nhĩ, chuỗi xương con bị gián đoạn. Những hiện tượng trên sẽ dẫn đến tình trạng khả năng nghe suy giảm mạnh, điều này đặc biệt nghiêm trọng đối với trẻ nhỏ. Bởi vì, trẻ còn rất bé, các kĩ năng chưa phát triển hoàn thiện. Nếu như bé nghe không tốt thì khả năng nói, giao tiếp cũng bị ảnh chế đăng kể.
Bên cạnh đó, càng về sau, bệnh viêm tai giữa càng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Một số bệnh lý mà người bệnh có thể gặp phải nếu không điều trị dứt điểm đó là: viêm màng não, viêm tắc tĩnh mạch bên hoặc là dây thần kinh mặt bị liệt. Từ đó, sức khỏe con người suy yếu và tính mạng có thể bị đe dọa bất cứ lúc nào.
Con người không nên chủ động hay coi thường những biểu hiện liên quan đến bệnh lý về tai. Nếu không, bạn sẽ phải chịu những hậu quả khôn lường.
6. Điều trị:
Việc điều trị viêm tai giữa nhằm mục đích phục hồi thính lực, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh lý mạn tính không phục hồi như viêm tai dính, xơ nhĩ, túi co kéo màng nhĩ hay xẹp nhĩ, ngăn ngừa viêm tai giữa cấp tái phát.
Đối với điều trị nội khoa, các thuốc được dùng điều trị gồm kháng sinh, kháng histamin, thuốc chống phù nề, thuốc nhỏ mũi, corticoid, bơm hơi vòi nhĩ (giúp cải thiện thính lực ngay nhưng chỉ trong thời gian ngắn, không quá 1 giờ, sử dụng thường xuyên, có thể gây chấn thương loa vòi và gây nhiễm trùng ngược dòng).
Đối với điều trị ngoại khoa, người bệnh được tiến hành nạo VA; cắt amidan khi có viêm amidan và viêm mũi họng tái đi tái lại; đặt ống thông khí là giải pháp điều trị hiệu quả nhất hiện nay.
7. Dự phòng:
– Nhắc nhở trẻ thường xuyên rửa sạch tay bằng xà phòng, không dùng chung đồ dùng ăn uống, dạy trẻ che miệng khi ho, hắt hơi.
– Cho trẻ bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời, hạn chế cho trẻ ngậm bình sữa hoặc núm vú giả, tránh để trẻ bị sặc, trớ.
– Chích ngừa cúm theo mùa, tiêm vắc xin phế cầu và các loại vắc xin khác để giúp ngăn ngừa bệnh viêm tai giữa.
– Giữ ấm trong mùa lạnh, ăn uống, vận động khoa học để tăng cường sức đề kháng.
– Tránh tiếp xúc với khói thuốc lá.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Viêm tai giữa: Nguyên nhân dấu hiệu và cách điều trị
https://tamanhhospital.vn › … › Tai mũi họng
2. https://tytphuongbennghe.medinet.gov.vn/gioi-thieu/viem-tai-giua-la-gi-cach-phong-ngua-va-dieu-tri
4. https://medlatec.vn/tin-tuc/benh-viem-tai-giua-nguyen-nhan-va-cach-phong-tranh-s98-n17834