1. Đại cương:
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) là một bệnh hô hấp phổ biến có thể phòng và điều trị được. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí, là hậu quả của phản ứng viêm bất thường của đường thở và/hoặc phế nang do phơi nhiễm với các hạt hoặc khí độc hại. Các bệnh đồng mắc và các đợt kịch phát làm nặng thêm tình trạng bệnh.
2. Nguyên nhân
– Hút thuốc, hít phải khói thuốc lâu dài gây nguy cơ cao 80-90% mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
– Khói, hóa chất.
– Bụi bặm.
– Ô nhiễm môi trường ngoài trời.
– Ô nhiễm môi trường không khí trong nhà như hít phải khí đốt nhiên liệu.
– Bụi nghề nghiệp, hóa chất.
– Nhiễm trùng đường hô hấp dưới thường xuyên, đặc biệt là với trẻ nhỏ.
3. Đối tượng có nguy cơ cao
– Hút thuốc lá, thuốc lào > 10 năm
– Trực tiếp đun bếp (than, củi, rơm, rạ) trên 30 năm
– Tiếp xúc khói, bụi, hóa chất nghề nghiệp
– Khó thở nặng dần theo thời gian
– Ho liên tục nhiều tháng, nhiều năm
– Thường xuyên khạc đờm vào buổi sáng
4. Triệu chứng:
– Tình trạng ho mãn tính, kéo dài.
– Ho có đờm, đờm có màu trắng, màu vàng xám, màu xanh lá cây thậm chí đôi khi có thể thấy đờm kèm máu.
– Bị nhiễm trùng đường hô hấp và tái đi tái lại tình trạng cúm, cảm lạnh.
– Khó thở, thở gấp sức, thở gấp.
– Ngực có cảm giác thắt chặt, đau.
– Thở khò khè, mệt mỏi kéo dài.
– Sốt nhẹ và có cảm giác ớn lạnh.
Đây là những triệu chứng ban đầu sẽ bắt gặp ở cả trẻ em và người lớn khi mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Những dấu hiệu này thường bị người bệnh chủ quan nên không có định hướng khám và điều trị dứt điểm. Người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cần điều trị tại bệnh viện ngay khi thấy có các triệu chứng nặng như:
– Khó thở đến nỗi không thể nói chuyện.
– Móng tay, chân hoặc môi người bệnh chuyển màu xanh, màu xám- điều này chứng tỏ nồng độ oxy trong máu thấp.
– Có tình trạng rơi vào trạng thái lơ mơ.
– Nhịp tim nhanh, rất nhanh.
– Các triệu chứng ở giai đoạn đầu kể trên ngày càng nặng, mặc dù đã được điều trị trước đó
5. Biến chứng
– Các bệnh về tim: Khi ở giai đoạn nặng, người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính sẽ bị nhịp tim nhanh, gây rối loạn nhịp tim, dẫn đến suy tim (hay còn gọi là tâm phế mạn).
– Bệnh cao huyết áp: Phổi tắc nghẽn mãn tính có thể gây ra áp suất cao trong các mạch đưa máu đến phổi của người bệnh gây tăng áp phổi, tăng huyết áp.
– Nhiễm trùng hô hấp: Người bệnh sẽ có triệu chứng bị cảm lạnh thường xuyên, cúm hoặc viêm phổi nặng mà không thể chữa khỏi.
6. Điều trị:
– Sử dụng thuốc: Các loại thuốc giãn phế quản, long đờm giúp người bệnh thở dễ dàng, thuốc giãn phế quản giảm viêm phổi, cải thiện triệu chứng.
– Vaccine phòng ngừa: Người bệnh sử dụng các vaccine phòng cúm, thuốc chủng ngừa phế cầu, liệu pháp oxy.
– Phẫu thuật: Là phương pháp điều trị cuối cùng cho người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính mà dùng thuốc không có hiệu quả, điển hình là ghép phổi.
7. Dự phòng:
– Bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính cần đến khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi phát hiện các dấu hiệu mắc bệnh nói trên, để khám và định hướng điều trị đúng đắn.
– Dùng thuốc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ, khám sức khỏe định kỳ để tầm soát, phát hiện bệnh sớm nhất.
– Bỏ thuốc lá, thuốc lào; đối với trẻ em cần tránh hít phải khói thuốc , giữ môi trường sống trong sạch, hạn chế tiếp xúc với các loại khói, khí kích thích.
– Luyện tập thể dục, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
– Hàng năm cần tiêm phòng cúm, 5 năm 1 lần tiêm phòng phế cầu.
– Khi tình trạng phổi tắc nghẽn mãn tính nặng, cần đến ngay bác sĩ chuyên khoa để được giải quyết kịp thời.
– Hàng ngày tập thở ở nơi thoáng mát, tránh nhiễm lạnh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
2. https://suckhoedoisong.vn/6-doi-tuong-nguy-co-cao-mac-benh-phoi-tac-nghen-man-tinh-169105891.htm